núc nác

NÚC NÁC

cây núc nác

- Tên khác: Núc nác còn có rất nhiều tên gọi khác, như mộc hồ điệp, ngọc hồ điệp, vân cố chỉ, bạch ngọc chỉ...

- Phân bố: Núc nác mọc hoang và được trồng khắp nơi ở nước ta, miền Bắc cũng như miền Nam. Còn mọc ở Trung Quốc, Malaysia, Ấn Ðộ, Lào, Campuchia.

- Mô tả cây: Cây to cao 7-12m, có thể cao tới 20-25m, thân nhẵn, ít phân nhánh, vỏ cây màu xám tro, nhưng khi bẻ có màu vàng nhạt. Lá to 2-3 lần kép lông chim, dài tới 2m. Lá chét hình bầu dục, nguyên, đầu nhọn, dài 7,5-15cm, rộng 5-6,5cm. Hoa màu đỏ tím, to mẫm, mọc thành chùm ở đầu cành, dài tới 1m, 5 nhị trong đó có 1 nhị nhỏ hơn. Quả nang to, dài tới 50-80cm, rộng 5-7cm, trong chứa hạt, bao quanh có một màng mỏng, bóng và trong, hình chữ nhật.

Tác dụng của cây Núc Nác

-Chống viêm, chống dị ứng rõ rệt, tăng sức đề kháng của cơ thể đối với một số tác nhân bất lợi từ bên ngoài vào cơ thể

Đối tượng sử dụng

-Bệnh nhân ho do phong nhiệt, ho gà, ho do lao, cổ họng sưng đau, khả tiếng, viêm phế quản mạn tính, yết hầu sưng đau, viêm amidal

-Bệnh nhân đau vùng gan, dạ dày, vết thương không liền miệng, dị ứng ngoài ra

 Cách dùng và liều dùng:

Dùng trong từ 6-9g sắc với nước, hoặc nghiền nhỏ uống. Dùng ngoài: giã đắp, dán lên vết thương.

Một số đơn thuốc có sử dụng núc nác

- Chữa viêm phế quản, ho lâu ngày: Mộc hồ điệp 10g, đường phèn hay kẹo mạch nha 30g, nước 300ml sắc còn 200ml. Chia 3 lần uống trong ngày

- Chữa viêm khí quản cấp tính, ho gà: Dùng mộc hồ điệp 4g, an nam tử 12g, cát cánh 6g, cam thảo 4g, tang bạch bì (vỏ trắng rễ cây dâu tằm) 12g, khoản đông hoa 12g. Sắc lấy nước, thêm 60g đường phèn vào hòa tan, chia uống nhiều lần trong

- Chữa họng sưng đau: Dùng vỏ núc nác 10-15g, sắc nước uống

- Thuốc dưỡng âm, chữa họng đau: Dùng mộc hồ điệp 10g, bạc hà 3g, huyền sâm 10g, mạch môn đông 10g, mật ong 20g. Các vị thuốc cho vào nồi, đổ ngập nước, giữ sôi nhỏ lửa 15 phút, chắt lấy nước, bỏ bã, hòa mật ong vào đun sôi lại là được. Chia nhiều lần uống trong ngày, uống ấm, nếu thuốc nguội cần hâm lại cho ấm

- Chữa viêm họng mạn tính: Dùng mộc hồ điệp 6g, hạt bí đao 10g, thêm chút đường trắng cùng sắc uống trong ngày

- Chữa ngoại cảm phong nhiệt hoặc can hỏa bốc ngược lên (can hỏa phạm phế) gây khản tiếng: Dùng mộc hồ điệp 20g, thuyền thoái (xác ve sầu) 20g; hãm với 1.200ml nước sôi, uống thay trà trong ngày

- Chữa đau dạ dày:Dùng vỏ núc nác, sấy khô tán thành bột mịn. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 2-3g

- Chữa kiết lỵ, đau dạ dày ợ hơi, ợ chua:Dùng hạt núc nác phơi khô, tán thành bột mịn, hoặc sắc uống mỗi ngày 8-10g

- Chữa đau tức vùng hạ sườn (can khí thống):Dùng mộc hồ điệp 20-30 hạt, cho vào nồi đồng sao khô, nghiền thành bột mịn, hòa với rượu ngon, uống mỗi lần 3-6g

- Chữa viêm gan, viêm bàng quang: Dùng vỏ núc nác 15-30g, sắc nước uống

- Chữa viêm đường tiết niệu, tiểu buốt, tiểu ra máu: Dùng vỏ núc nác, rễ cỏ tranh, cỏ mã đề - mỗi thứ một nắm; Sắc nước uống trong ngày).

- Chữa sỏi thận, sỏi bàng quang:Dùng vỏ núc nác 16g, chi tử (quả dành dành) 20g, mã đề thảo (lá và bông mã đề) 20g, xương bồ 8g, mộc thông 12g, tỳ giải 30g, quế chi 4g, cam thảo đất 20g; Sắc nước, chia 2 lần uống trong ngày vào lúc đói bụng

- Chữa bí tiểu: Dùng vỏ núc nác 16g, rau má tươi 20g, thạch hộc 12g, quả dành dành 12g, nhục quế 4g. Ðem 4 vị đầu sắc với 500ml nước, đun cạn còn 200ml, chia thành 2 lần uống khi đói. Nhục quế chia thành 2 phần, mỗi lần uống mài một phần vào nước thuốc uống

- Chữa vết loét lâu ngày không liền miệng: Dùng vỏ núc nác tán bột rắc lên vết lở loét, mụn nhọt vỡ lâu ngày không liền miệng

- Chữa ung nhọt lở loét, thấp chẩn (eczema):Dùng vỏ núc nác giã nát đắp hoặc nấu nước rửa chỗ bị bệnh

- Chữa da lở ngứa, bệnh tổ đỉa ngứa giữa lòng bàn tay, lở loét do giang mai:Dùng vỏ núc nác, khúc khắc, mỗi vị 30g; Sắc nước uống trong ngày

- Chữa lở loét do sơn ăn:Vỏ núc nác tươi (số lượng tùy theo vết loét) giã nát, thêm rượu 30-400 vào, cứ 1 phần vỏ, 3 phần rượu, ngâm khoảng 2-3 giờ. Dùng rượu này bôi vào nơi lở sơn. Ngày bôi 3-4 lần. Chỉ 2-3 ngày là khỏi

- Chữa sâu răng do thận bị thấp nhiệt: Thục địa 20g, củ mài 16g, thổ phục linh, vỏ núc nác 12g (sao rượu), rễ cỏ xước 12g; Sắc nước uống. Bài thuốc có tác dụng bổ thận, thanh nhiệt, trừ thấp, dùng chữa răng sưng đau, lung lay, đau lưng, đau mắt, đau đầu, hoa mắt, rêu lưỡi vàng nhờn, mạch hoạt sác