sử quân tử

CÂY QUẢ GIUN

sử quân tử

    Cây quả giun còn có tên là quả nấc, sứ quân tử, sử quân tử; tên khoa học là Quisqualis indica L., thuộc họ bàng.
Bộ phận dùng: Dùng quả chín hay nhân chín phơi hoặc sấy khô để làm thuốc.

Mô tả: Sử quân tử là một loại dây leo, nói cho đúng là loại cây mọc tựa vào cây khác hoặc hàng rào. Lá mọc đối, đơn, nguyên, hình trứng, đầu nhọn, phía cuống hơi tròn hình tim, dài 7-9 cm, rộng 4-5 cm, cuống ngắn. Hoa hình ống, lúc đầu màu trắng, sau chuyển hồng và đỏ, mọc thành chùm ở kẽ lá hoặc đầu cành, dài 4-10 cm. Quả khô, hình trứng nhọn, dài 35 mm, dày 20 mm, có 5 cạnh dọc hình 3 cạnh, chứa một hạt dài phía dưới hơi rộng, phía đầu hơi mỏng, có 5 đường sống chạy dọc. Cây sử quân tử mọc hoang ở hầu hết các tỉnh miền Bắc và miền Trung nước ta. Một số nơi người ta hái hoa hoặc đào rễ về làm thuốc.

Tác dụng của Sử quân tử:

    Sử quân tử vị ngọt, tính ôn, không có độc, chữa 5 chứng cam của trẻ em, tiểu tiện đục, sát trùng và chữa khỏi chứng tả lỵ. Nó còn làm khỏe tỳ vị, chữa hết thảy các bệnh lở, ngứa của trẻ em. Trên thực tế, sử quân tử thường được dùng chữa giun đũa với liều 3-5 nhân cho trẻ em, 10 nhân cho người lớn, tối đa 20 g. Có thể dùng riêng hay phối hợp với những vị thuốc giun khác như binh lang (hạt cau) và thuốc tẩy (đại hoàng). Nó còn được dùng dưới dạng thuốc sắc ngậm chữa đau nhức răng, ngày ngậm nhiều lần không kể liều lượng.

Một số đơn thuốc có sử quân tử:

-Thuốc cam giun giúp tiêu hóa :  Nhân sử quân tử sao cho vàng thơm và giòn, tán nhỏ 2 phần, thóc ngâm cho nảy mầm rồi sao vàng nửa phần. Tất cả tán nhỏ, trộn đều. Sấy khô. Có thể thêm đường vào đóng thành bánh. Dùng cho trẻ em bị giun, gầy còm, kém ăn, ăn không tiêu, da vàng, miệng hay chảy nước giãi. Ngày uống 1-2 thìa cà phê bột này, hòa vào nước cháo hay mật ong. Trẻ em thích ăn bột vì thơm ngon. Ăn nhiều quá có hiện tượng nấc nhưng chóng hết.

- Chữa đau nhức răng:Sử quân tử (cả quả) đập nát 10 quả, thêm vào 1 bát nước đun sôi và giữ sôi 15 phút. Ngậm trong ngày. Sau khi ngậm có thể nuốt nước này (vừa khỏi đau răng, vừa ra giun).

- Chữa trẻ em hư thũng, mặt chân sưng phù:Sử quân tử 40 g đập bỏ vỏ, lấy nhân tẩm với mật nướng hay sao cho khô, tán bột, mỗi ngày uống 4 g hòa với nước cơm hay nước cháo.